How to…

Je bent op bezoek bij een vriend, je kijkt wat om je heen en plots valt je oog op een Rubikskubus. Het ding heeft een vriendelijke uitstraling, het zou niet misstaan tussen het speelgoed van je 3 jarige neefje. Je weet dat er miljoenen mensen op de wereld zijn die zo’n ding kunnen oplossen, daar hoef je echt niet briljant voor te zijn, en hier is de kans om jezelf te bewijzen. Nieuwsgierig en uitgedaagd pak je het op, bekijkt het van alle kanten, draait wat en verschuift een paar vakjes en al gauw begin je door te krijgen hoe het werkt. Je krijgt het zelfs voor elkaar een heel vlak op één kleur te krijgen! …en dan zit je vast. Gelukkig is er een eigenaar van de kubus in de buurt, die het ding altijd op zak heeft sinds hij gestopt is met roken, die je kan vertellen hoe je de vervolgstappen moet zetten. Hij doet het een paar keer voor – links omhoog, onder twee keer naar rechts, omdraaien en rechts naar voren halen – en je krijgt het in de vingers. Misschien duurt je bezoekje lang genoeg om de hele puzzel op te lossen, hoera!

Een maand later loop je, op zoek naar een kadootje voor je neefje, een speelgoedwinkel binnen waar een gloednieuwe Rubikskubus je naam roept. Je laat er één inpakken, een tweede heb je al gehusseld voor je de winkel uit bent. Je wilt straks graag indruk maken op je neefje en oefent thuis nog eens de stappen – links omhoog, onder twee keer naar rechts… of links, nee. Opnieuw – links omhoog, onder één keer naar rechts, hmmm… je bent het kwijt. Gelukkig is daar YouTube, de Meester die je alles kan leren als je hem vraagt “How to…”. En inderdaad, duizenden filmpjes staan klaar om het je nog eens voor te doen. Je lost de puzzel op, wel 3 keer op rij, je zit gebakken. Op zijn verjaardag pakt je neefje zijn kubus uit en… je bent het wéér kwijt.

Op YouTube kun je miljoenen filmpjes vinden die je over de meest uiteenlopende onderwerpen iets op die wijze kunnen ‘leren’. Ook ik maak er regelmatig gebruik van, vooral als ik iets wil in een computerprogramma wat ik met trial and error niet voor elkaar heb gekregen. Het helpt me direct uit de brand. Maar een maand later ga ik opnieuw te rade bij Meester YouTube, want ik ben het trucje weer vergeten. En daarin schuilt precies het probleem: Ik heb geen inzicht gekregen in hoe het programma werkt, ik heb een truukje geleerd.

Voor het onderwijs worden aan de lopende band van deze How to-filmpjes gemaakt: “Gegeven deze situatie, met die en die eigenschappen en je wilt weten hoe zus en zo zit, kun je deze regel gebruiken. Die vul je dan zo en zo in – ik doe het stap voor stap voor – en als x de uitkomst is, heb je het goed gedaan.” Hebben de studenten hier iets van opgestoken? Ja: Ze weten dat je een dergelijk probleem kunt oplossen en dat er een code is die ze goed moeten onthouden, want dat was de sleutel tot het goede antwoord. Hebben ze inzicht gekregen in de complexiteit van de opgave? Nee. Maar ze kunnen het stappenplan na het kijken toch zelfstandig herhalen? Ja klopt, zolang ze het in hun werkgeheugen kunnen houden. Direct na de toets zijn ze het kwijt.

Film is een prachtig medium waarmee je de hele wereld kunt bereiken. Maar studenten leren niets van een medium; ze leren door zelf na te denken (Jonassen, 2008). Studenten iets laten nadoen, levert platte reproductie op. Inzicht verschaffen in de aard van het probleem levert duurzame kennisconstructie. Deze filmpjes kunnen zeker bijdragen aan diepere leerprocessen, maar vraag studenten dan niet om de stappen uit How to-clips te reproduceren, laat ze de stappen analyseren en vraag ze “How come?”.

2 comments

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *