Blended leren moet je leren
Afgelopen maand 16 december 2016 promoveerde Nynke Bos (onderwijskundig onderzoeker bij Universiteit Leiden) met haar proefschrift ‘Effectiveness of Blended Learning – factors facilitating effective behavior in a Blended Learning environment’. Het proefschrift tracht te bepalen welke factoren effectief gebruik van onderwijstechnologieën vergemakkelijken of belemmeren in een blended learning omgeving. Deze factoren kunnen gerelateerd zijn aan het onderwijsontwerp (externe factoren) of gerelateerd zijn aan studentkenmerken (interne factoren). De centrale onderzoeksvraag uit de onderzoeken luidt: welke studentkenmerken en kenmerken van het onderwijsontwerp bij het gebruik van blended learning verklaren de mate van adoptie en effectiviteit van blended learning op de studieprestaties? Nynke komt tot opmerkelijke uitkomsten:
Studentkenmerken:
– zelfregulatie van het leerproces in blended learning leeromgevingen leidt niet zonder meer tot groter studiesucces. In tegenstelling tot de verwachting, worden er geen grote verschillen gevonden in het uiteindelijke cijfer voor de cursus tussen studenten die goed in staat zijn om het leren zelf te reguleren, en studenten die hiervoor afhankelijk zijn van de docent;
– de wijze waarop studenten digitale leermiddelen in een blended learning omgeving gebruiken verschilt nogal. Zelfregulerende studenten laten een hogere impact van het gebruik van digitale leermiddelen zien op het eindcijfer dan studenten die minder goed in staat zijn om het leerproces te regelen. Dit leidt echter niet tot een hoger eindcijfer voor de cursus. De oorzaak hiervan ligt in de wijze waarop onderwijstechnologie binnen de blended learning omgeving wordt ingezet. De huidige toepassingen zijn vooral gericht op het versterken van de rol van de docent, en niet zozeer op het leren zelf.
Volgens Nynke Bos zou de focus in de toekomst meer moeten worden gelegd op de rol van de student en het ondersteunen van het zelfregulerend vermogen van de student. ‘De nadruk ligt nu teveel op het voorzien van extra content in de cursus, zoals video, Powerpoint en extra leesmateriaal, ter versterking van de rol van de docent. Er zou meer moeten worden gezocht naar mogelijkheden waarbij de student actief met de leermaterialen aan de slag kan en aandacht worden besteed aan wat deze leermaterialen bijdragen aan het leerproces. Te vaak wordt ervan uitgegaan dat studenten “van nature” wel weten hoe ze leermaterialen moeten gebruiken om het leerproces vorm te geven. Het onderzoek toont echter aan dat dit niet zo is. Studenten, maar ook docenten, hebben expliciete begeleiding nodig in het gebruiken en ontwerpen van dergelijke omgevingen waarbij constant de vraag moet zijn: hoe draagt deze tool bij aan het leerproces?’
De onderzoekspopulatie van het onderzoek betrof ca. 400 1e-jaars studenten die de verplichte cursus biologische psychologie aan de UvA hebben gevolgd.
De vraag die ik mezelf als onderwijsontwikkelaar stel is in hoeverre de resultaten van het besproken onderzoek van toepassing zijn voor de Blended learning implementaties binnen de HU. Ik kom hier in een volgende blog op terug!
NB: afbeelding afkomstig uit proefschrift Nynke Bos, fotograaf Michael Schwartzenberger, zie ook http://drblend.org/