Deep learning: “It’s bubbling up – if you do it right”

Het lijkt wel een tornado waar we middenin zitten: onderwijsinnovatie. Een windhoos aan veranderingen waaraan niet te ontkomen valt. De dynamiek die er nu heerst binnen het onderwijs merk je in ieder gesprek, op iedere conferentie, en bij iedere presentatie. Zo ook tijdens het Microsoft Summer Institute over deep learning: ‘This is the moment of a worldwilde change’ en ‘Changes are going fast but have to go even faster’ (Anthony Salcito).

Het Finse onderwijs staat erg goed aangeschreven: het zou het beste onderwijssysteem zijn van de wereld. Finland is the place to be dus voor deze conferentie over deep learning. In twee dagen tijd heeft een achttal collega’s van de faculteit Educatie vele indrukken gekregen over deep learning, gepersonaliseerd leren en learning analytics, in theorie en praktijk. Kern van alle verhalen: het leiderschap van leren. en dat leiderschap ligt bij jou zelf.

Om met deep learning aan de slag te kunnen gaan is door NPDL (New Pedagogies for Deep Learning) en Michael Fullan (Global Leadership Director NPDL) op basis van onderzoek gekeken naar de competenties die richtinggevend zijn in het ontwerpen van betekenisvol onderwijs. Zij hebben zes competenties benoemd: de zes C’s. Die zes C’s vormden de rode draad van de conferentie, samen met de wereldwijde transitie van het traditionele leren naar deep learning.

Opvallend was dat Computational thinking hier ontbrak, terwijl die toch echt relevant is.

Michael Fullan, is de grote initiator van deep learning en een groot inspirator op deze conferentie. Hij jaagt de wereldwijde onderwijsverandering (‘Iedereen een deep learner!’) aan. Zijn sessies – natuurlijk hebben we die allemaal bijgewoond – waren veruit de meest inspirerende. Hij relateerde aan het TPACK model, aan de zes C’s, aan de transitie. Waarop wij gezamenlijk de vertaling konden maken naar wat en hoe we dat binnen ons instituut betekenis en vorm kunnen geven.

Over die verandering: hoe doe je dat?
De wisselwerking tussen een leraar en lerende (learner) kwam vaak naar voren: Je bent een ‘learner’ dan zijn er ook mensen die kunnen leiden, tegelijkertijd ben je ook de leader over het leren. Je hebt dus altijd een dubbele rol: co learning. Deep leadership gaat over learning op alle niveaus, waarbij co learning en peer review een dominante factor is. De grote vraag is: “Hoe geef je die verandering vorm?”.

Factor 1: Betrek meer mensen bij die verandering: dat is de meest invloedrijke factor. Studenten zijn daar een ‘key-factor’ bij. Haal hen erbij! Zij zijn de grootste change agents. Want zij zijn niet loyaal aan het huidige systeem, bovendien interesseert het hen niet. “When they are activated, there are lots of them. And they are communicators: they talk a lot.”

Factor 2: Fullan: “Echte innovatie komt uit het middenveld, niet van de top. De top moet de autonomie toelaten maar niet strak sturen: het gaat echt om ‘leadership of the middle’. Traditioneel hebben de ‘middenvelders’ een beroerde rol om te spelen, maar nu hebben ze een echte rol in handen.”

Factor 3: Regelmatig benoemde Fullan de wisselwerking in het verandertraject tussen ‘being connected’ en ‘autonomy’. De interactie tussen die twee is essentieel. “Geef mensen een framework, zorg dat ze gefocussed zijn, maar beperk hen niet. Veel autonomie van je leidinggevende dus, maar, in exchange you must be collaborative”. Maar, benadrukte hij, je peers moeten je wel op de hielen zitten! Echter,

Factor 4: Het is mogelijk om zo te werken als je (internal) accountable over de resultaten bent: waar zit de groei en hoe groot is die en wat veroorzaakt de resultaten. Het is gericht op jezelf: op leadership (van jezelf).

Factor 5: De laatste boodschap van Fullan was: “Talk the walk”: maak expliciet wat je doet, en doe het voor. Als je dat doet, wordt het duidelijker, ook voor de student, zodat hij zicht krijgt op wat, hoe, wanneer en waarom hij leert en dat vaker kan gebruiken in zijn volgende stap.

Al helemaal aan het begin van de conferentie gaf Fullan ons een belangrijke boodschap mee: ga ervoor! Ga voor die verandering! Denk erover na, maar denk het niet helemaal uit: je moet het ‘doen’. Leer van dat wat je gedaan hebt, deel het, leer opnieuw, doe, deel en leer weer opnieuw. De betere ideeën komen door het ‘doen’. En terwijl Fullan ons toesprak, ook over verveling en het gebrek aan plezier in het onderwijs, meldde de Volkskrant de conclusies van een OESO rapport: Nederlandse scholier ongemotiveerd, amper orde in klas, veel talent onbenut. We hebben nog een weg te gaan, maar we gaan het doen!