Gaat YouTube de docent vervangen?
Tijdens een van de sessies die ik bijwoonde op het EDUCA-congres in Berlijn kwam de stelling langs dat “als een docent vervangen kan worden door (een) YouTube (filmpje), deze ook zal worden vervangen”. Ik vond het een interessante stelling.
Laat ons eerst maar vaststellen dat deze stelling niet rust op een wetenschappelijke basis. Het is naar mijn oordeel niet mogelijk om een conceptueel model op te stellen dat een valide basis oplevert voor onderzoek. Er zijn simpelweg te veel variabelen. Hoe zou je trouwens je onderzoeksdata moeten verkrijgen?
Er zit natuurlijk wel wat in deze stelling, je kunt er veel uit halen. Zal de docent zelf de voorkeur geven om zijn ‘lecture’ op YouTube te zetten omdat het wellicht moeilijk is om geïnspireerd te blijven als je dezelfde boodschap vaak moet herhalen? Zal de docent zich bewust zijn van het empirisch verkregen bewijs dat slechts 10% van zijn ‘lecture’ weerklank vindt bij de toehoorder en daardoor zelf de beslissing neemt zijn gesproken toelichting in (meerdere, korte) filmpjes op YouTube te zetten? Gaan de ontwerpers van leeractiviteiten besluiten dat ze kennisoverdracht niet meer face-to-face via de docent aanbieden, doch alleen maar online via YouTube filmpjes?
Het is vooral het ‘zal worden vervangen’ (will be replaced) wat mij intrigeert. YouTube maakt dat content online (d.w.z. 24×7) beschikbaar is. Dat is handig als je leerstof wil aanbieden aan studenten die je onafhankelijk van plaats en tijd wil bereiken. De content is op veel manieren invulbaar maar heeft slechts een richting: van het beeldscherm naar de content-consument. De diepgang van de inhoud en omvang van de boodschap (content) aan de ene kant en de affectie (motivatie) van de lerende anderzijds bepaalt de mate waarin de boodschap ‘aankomt’. Te lange filmpjes? Boring, studenten haken af. Onaantrekkelijke presentatie (stem, slecht geluid, slechte beeldkwaliteit)? Studenten haken af voordat het filmpje eindigt. Er valt veel te leren bij het toepassen als YouTube als onderdeel van een leeractiviteit. Maar een programmeerbare online tv is wel een uiterst krachtig instrument dat terdege een goede bijdrage kan leveren aan het leerproces! Maar wie programmeert die tv meestal? Juist, de docent. De docent die zoekt naar een optimale communicatievorm om aansluiting te vinden bij zijn studenten. Die weet dat niet 1 medium zaligmakend is maar een rijke leeromgeving zogenaamd multi-modaal is: de leerinhoud bereikt de student op meerdere manieren. YouTube is een van deze manieren.
Docent die kan worden vervangen zal worden vervangen door YouTube? Ik geloof er eigenlijk helemaal niks van!